Albert Einstein het gesê dat dit die toppunt van dwaasheid is om dieselfde ding herhaaldelik te doen, en dan ‘n ander uitkoms te verwag. Hierdie wysheid is nou baie toepaslik in Suid-Afrika. Miljoene kiesers het so pas vir die sesde verkiesing sedert 1994 vir dieselfde regering gestem onder wie se bewind werkloosheid volgens Statssa so pas weer rekordhoogtes bereik het. Daar’s nou ‘n skrikwekkende 20 miljoen mense van werkende ouderdom in die land wat werkloos is of nie besig met studies is nie! Dis ongelukkig nie al nie. Volgens die gesaghebbende ekonomiese kanaal Bloomberg, het Suid-Afrika die afgelope 12 jaar meer agteruitgegaan as enige ander land wat nie in ‘n oorlog was nie. Die jongste verslag van Eunomix Business & Economics wat Bloomberg aanhaal, is dat Suid-Afrika volgens ‘n wye reeks aanwysers vanaf 31ste in 2006 na die 88ste posisie uit 178 lande teruggesak het. Bloomberg verwag ook dat die agteruitgang sal voortduur vanweë die gevolge van die Zuma-era en die versuim om noodsaaklike beleidsveranderings te maak.
Ten spyte daarvan het die meeste kiesers weer vir die ANC gestem. Dis waarskynlik omdat hulle glo dat president Ramaphosa die enigste persoon is wat die rampskade van die Zuma era kan herstel en hulle lewens kan verbeter. Die probleem is dat die ANC nou wel ‘n nuwe leier gekry het, maar dat dit nog dieselfde ANC met dieselfde beleid is. Daarom sê die politieke wetenskaplike, Dr James Myburgh, dat dit nie moontlik is om uit die huidige krisis te kom met dieselfde ideologie en beleid wat die land tot op die rand van die afgrond gesleep het nie.
Plan A, B en C
Daarom is dit nou tyd vir nuut dink en nuut doen. Die uitdaging is dat die ANC landsbeleid bepaal, en dat die verkiesing weereens bewys het dat die meerderheid vir “hulle” party se identiteit eerder as sy beleid stem. Natuurlik hoop almal dat mnr Ramaphosa wel beter sal regeer, grootskaalse korrupsie gaan beveg, en weer sakevertroue sal laat verbeter. Dit kan as “Plan A” beskryf word. Daar is gelukkig tekens dat die president wel begin optree teen korrupsie, soos gesien kan word in die werk van verskeie Kommissies van Ondersoek, waaronder die Zondo kommissie na staatskaping. Die groot leemte in Plan A is egter dat daar nie genoeg tekens is dat ingrypende beleidsveranderings aangebring gaan word wat noodsaaklik is om die land weer reg te ruk nie. Eskom bly die beste voorbeeld. Ten spyte van hierdie grootskaalse krisis wat die land bedreig, word vanselfsprekende beleidsveranderings soos privatisering, onafhanklike kragopwekking of die aanpassing van drakoniese rassebeleidsrigtings nie aanbebring nie. Dit voorspel niks goeds vir die sukses van Plan A nie, en dit lyk of “meer van dieselfde” die beste is wat hiervan verwag kan word.
Plan C is oorsee
Indien dinge nie gou merkbaar verbeter nie, gaan die stroom kundiges wat landuit vloei al groter groei totdat dit ‘n stortvloed kan word. Dit lei natuurlik tot ‘n bose sirkel, want hoe meer kundiges landuit trek, hoe moeiliker gaan dit wees om ‘n moderne land aan die gang te hou. Dis hoekom die skrywer RW Johnson gesê het dat Suid-Afrika ‘n ANC-regering of ‘n moderne ekonomie kan hê, maar nie albei saam nie. Sy stelling spruit uit die groeiende demodernisering van talle vervalde dorpe, staatshospitale, skole, polisiestasies, openbare ondernemings soos Eskom en staatsdepartemente.
Die wêreldbekende Amerikaanse Politieke Wetenskaplike, Professor Fukuyama, het reeds in 1993 die volgende belangrike standpunt hieroor gestel: ”The main obstacle to black social modernization in the future may well be the belief in socialism on the part of the ANC and its communist allies.
Socialism has always presented itself as a higher and more progressive form of social organization than capitalism. But in the contemporary world, socialism has been revealed to be an obstacle to social and economic modernization – the hallmark of a certain kind of backwardness that needs to be overcome, just like illiteracy and superstition. The countries of Eastern Europe are now moving rapidly backward into the future, undoing the legacy of forty years of dictatorship and socialist planning. Let us hope that South Africa, as it makes the necessary transition to democracy, does not move forward into the past.”
Gegewe die geweldige risiko’s van Plan A en die ewe groot bedreiging van Plan C, is dit gebiedend noodsaaklik dat die Solidariteit Beweging se Plan B in snelrat uitgevoer moet word. Dit sal verseker dat ons top mense en ons kinders nie landuit stroom nie, omdat daar vir hulle ‘n vry, veilige en voorspoedige toekoms hier sal wees. Dit sal ook Plan A se kanse op sukses verbeter, deurdat dit die ekonomie en die regsorde sal help werk. Ons moet dus help om te sorg dat Plan A nie die land inmekaar laat stort nie, deur die polisie te help met misdaadbekamping deur buurtwagte, deur korrupsie te ontbloot en deur paaie en munisipale dienste in stand te probeer hou.
Plan B
Die risiko om net op die staat se Plan A staat te maak is net te groot. In Zimbabwe het die mislukking van die staat tot ‘n werkloosheidskoers van sowat 90% gelei, en is duisende mense se pensioene uitgewis deur die hiperinflasie van miljoene persent. Genadig is Suid-Afrika nog ver van daardie nagmerrie, maar ons sit self reeds met ‘n krimpende werksmag waar poste net volgens ras herverdeel word sonder dat daar naastenby genoeg nuwe poste geskep word.
Die werklikheid is dat die staat verswak, en nie meer goeie betroubare dienste aan die bevolking kan lewer soos veiligheid, gesondheid, elektrisiteit en behoorlike munisipale dienste nie. Die verswakkende staat het oor die afgelope 7 jaar sowat 1 miloen poste vernietig, terwyl miljoene ander nooit geskep kon word nie. Daarom het die privaatsektor oor die afgelope 25 jaar al meer privaatdienste begin lewer, soos privaatmedies, privaatsekuriteit en selfs privaatdorpe met betroubare dienste. Hierdie privatisering het waarskynlik reeds voorkom dat die staat heeltemal verval het. Die voortdurende aanvalle op Afrikaanse skole wys reeds dat die toekoms van Afrikaanse skole privaat is, hoewel die openbare skole so lank as moontlik aan die gang gehou moet word. Privatisering van dienste waarvoor werknemers reeds belasting betaal is egter vir die meeste mense onbekostigbaar, en dis hoekom ons plan op bekosigbare gemeenskapsdienste gegrond is. Hierdie dienste kan in samewerking met die privaatsektor geskied, terwyl daar ook waar moontlik met die staat saamgewerk kan word.
Gemeenskapsdienste
Die Solidariteit beweging se Plan B behels in kort om ons afhanklikheid van die staat stelselmatig te verminder en deur sterk selfhelporganisasies groeiende selfstandigheid te bewerkstellig. In die praktyk het ons reeds ver daarmee gevorder, en bied ons beweging met ‘n kern van voltydse personeel en met die hulp van duisende vrywilligers, ‘n wye spektrum dienste aan. Dit sluit onder meer veiligheid, munisipale diensverbetering, tegniese opleiding, ‘n universiteit, Afrikaanse media, maatskaplike versorging, studiehulp aan duisende studente, regsbystand, buitelandse steunwerwing en steundienste aan skole in. Solidariteit se beplande Netwerk van werk is die volgende opwindende fase van Plan B.
Die uitdaging bly om staatsdienste sonder staatsinkomste of ‘n staatstruktuur te lewer, midde in ‘n verswakkende staat en onder ‘n negatiewe regering. Daarom sal ons nuut moet dink en nuut moet doen, want vir die oplossing om te slaag sal dit groter as die probleem moet wees. Hoewel ons planne regmatig en geregverdig is, kan ons nie wag op vooraf toestemming nie, maar sal ons eerder na die tyd erkenning moet vra vir dit wat in die praktyk opgebou is. Ons toekoms is te belangrik om aan die ANC oor te laat!
(Bron: Solidariteit Tydskrif Mei 2019)
