2012 Archives - Solidariteit Beweging

Solidariteit Beweging se bouplan vir volgende 110 jaar

Posted on February 27, 2023February 27, 2023 by Paul Maritz

(Hierdie toespraak is in April 2012 gelewer)

Die Solidariteit Beweging is vanjaar 110 jaar oud. Dit maak van die Beweging die oudste politieke beweging in Suid-Afrika. Die Beweging is as vakbond gebore in die hartseer na die Tweede Vryheidsoorlog, het sy eie strydgeskiedenis van onder andere die 1922-staking, was deel van die opstaan van die Afrikaner in die 1930’s. Dit het die apartheidsera beleef en daarna die Suid-Afrika na 1994 betree. Die Beweging se geskiedenis loop dus reeds die afgelope 110 jaar soos ŉ goue draad deur die geskiedenis van Suid-Afrika. Die Beweging kon daarin slaag om op kritieke tye kritieke besluite te neem wat hom die kanniedood van die Suid-Afrikaanse burgerlike samelewing gemaak het. Vandag is die Solidariteit Beweging die sterkste wat hy nog ooit was.

Vir die Solidariteit Beweging is dit nou belangrik om die boublokke in te messel vir die volgende 110 jaar.

Die politiek in Suid-Afrika is onstabiel en mense voel onseker oor die toekoms. Die Solidariteit Beweging gaan hom egter nie onttrek nie, maar aktief begin bou aan ŉ nuwe toekoms. Die doel van die plan is om aan mense hoop te gee.

Dit is ŉ praktiese plan met implementeringsdatums en die vermoë om dit uit te voer. Die driejaarbegroting van die plan is net oor die R1 miljard.

Die plan sê wat hy gaan doen en nie wat hy droom nie.

In die Solidariteit Beweging-bouplan toon ons aan waar ons self verantwoordelikheid neem en waar ons hande vat met ander organisasies wat reeds goeie werk doen. Die Solidariteit Beweging aanvaar daar is talle organisasies wat wonderlike werk doen waarvan ons nie eers bewus is nie. Die bouplan wil ook nie voorgee dat die volle antwoord binne die Solidariteit Beweging lê nie. Die Solidariteit Beweging glo juis nie aan blote eenheid as die antwoord nie, maar aan veelheid. Die Solidariteit Beweging voorsien ŉ netwerk van burgerlike organisasies wat met mekaar praat en mekaar help.

Emigrasie uit onsekerheid is een oplossing vir individue – as ŉ reël geld dit vir elite-individue wat die finansiële en akademiese vermoë het om te emigreer. Die meerderheid mense kan nie of wil nie emigreer nie. Vir hulle moet ŉ antwoord hier gekry word. Die antwoord lê nie in kla nie, maar in doen. Die Solidariteit Beweging gaan dus bly en bou, maar nie stilbly nie.

Die uitvoering van die Solidariteit Beweging se bouplan is die verantwoordelikheid van die instellings van die Solidariteit Beweging.

Die Solidariteit Beweging bestaan uit ŉ heg verweefde netwerk van instellings wat mekaar aanvul en uitbou.

Solidariteit-vakbond

Die vakbond Solidariteit is die paterfamilias van die Solidariteit Beweging en die Solidariteit Beweging is uit die vakbond gebore. Solidariteit is op die Christelike tradisie van die vakbondwese geskoei en het dus ŉ unieke benadering tot die vakbondwese wat verskil van dié van Cosatu. Die hooftaak van die vakbond is om werksekuriteit te verseker, om diensvoorwaardes te verbeter en om onreg in die werkplek uit te wis.

AfriForum – burgerregte

AfriForum is ŉ burgerregteorganisasie. Sy hooftaak is om die burgerregte van sy lede en hulle gemeenskappe te beskerm. Dit word gedoen deur regte op te eis en regte te beskerm. Dit word nie net in die hof gedoen nie, maar ook deur strukture in gemeenskappe te vestig.

Solidariteit Helpende Hand – diens

Solidariteit Helpende Hand lewer diens aan die gemeenskap, maar met die spesifieke doel om mense uit armoede te lei en om te voorkom dat mense in armoede verval. Helpende Hand glo nie aan opheffing deur toelaes nie, maar aan opheffing deur opleiding. Die fokus van Solidariteit Helpende Hand is dus beurse en beroepsleiding. Helpende Hand bedryf talle wonderlike projekte om die armoedesiklus te verbreek en het ook strukture landwyd wat diens aan die gemeenskap lewer.

Die Kom Huistoe-veldtog

Die Kom Huistoe-veldtog is ŉ inisiatief van AfriForum. Die veldtog se taak is om mense wat na Suid-Afrika wil terugkeer, te ondersteun.

Sol-Tech – tegniese opleiding

Sol-Tech lei studente in ambagte op. Die instelling is geregistreer as ŉ instelling vir voortgesette onderwys en opleiding en is by die tersaaklike setas (sektorale onderwys-en-opleidingsowerhede) geregistreer. Sol-Tech fokus daarop om studente in skaars en kritieke vaardighede op te lei.

Akademia – telematiese hoër onderwys

Akademia bied hoëronderwyskursusse aan en het in 2012 met die eerste diplomas en sertifikate begin. Leersentrums is dwarsoor Suid-Afrika gevestig en kursusse word telematies aangebied.

Solidariteit Finansiële Dienste

Die maatskappy bied ŉ reeks finansiële produkte. Die hoofproduk van die maatskappy is korttermynversekering vir lede van Solidariteit. Die winste van die maatskappy word gebruik om ontwikkelingsprojekte van die Solidariteit Beweging te finansier.

Solidariteit Groeifonds – bemagtiging

Elke lid van die vakbond Solidariteit dra elke maand R11 tot die Solidariteit Groeifonds by. Ander individue dra ook tot die fonds by. Die fonds finansier ontwikkelingsprojekte van die Solidariteit Beweging. Die vestiging van Sol-Tech is tot ŉ groot mate moontlik gemaak deur die Solidariteit Groeifonds. Die groeifonds gaan ŉ sterk bydrae lewer tot die bou van Dié Kampus.

Solidariteit Beleggingsmaatskappy

Solidariteit Beleggingsmaatskappy besit al die aandele in die verskillende Solidariteit-maatskappye. Die beleggingsfilosofie van die maatskappy is sterk gefokus op interne beleggings. Alle opbrengste word gebruik om verdere instellings te vestig.

Solidariteit Eiendomsmaatskappy

Solidariteit Eiendomsmaatskappy besit en bestuur die verskillende eiendomme van die Solidariteit Beweging. Een van die belangrikste projekte van die maatskappy is die ontwikkeling van Dié Kampus.

Maroela Media – internetgedrewe nuwe media

Maroela Media is ŉ Afrikaanse mediamaatskappy wat met webgebaseerde media werk. Dit sluit ŉ webwerf, internetradio, foto’s, video’s en die sosiale media in. Maroela Media gaan die grootste Afrikaanse kuierplek op die web word.

Kraal Uitgewers

Kraal-uitgewery gee historiese en aktuele Afrikanerboeke uit. Die uitgewery gee ook boeke uit wat waarskynlik nie deur ander uitgewerye uitgegee sal word nie. Die doel van die uitgewery is om die Afrikanergeskiedenis gebalanseerd aan te bied en om krities dog positief om te gaan met aktuele sake wat Afrikaners raak.

Solidariteit Radio – internetradio

Solidariteit Radio is ŉ internetgedrewe radiostasie wat ŉ alternatiewe stem- en kommunikasiekanaal is.

FAK

Die Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigings, in die omgang bekend as die FAK, is die oudste Afrikaanse sambreelorganisasie en is reeds in 1929 gestig. Die FAK bevorder die Afrikaner se kultuur en geskiedenis en die ontwikkeling van Afrikaans. Dit het kultuurforums waarby elke Afrikaanse organisasie kan aansluit. Die FAK bevorder Afrikaanse musiek deur die FAK-sangbundel, wat vanjaar 75 jaar oud is.

NP van Wyk Louw-navorsingsentrum

Die NP van Wyk Louw-navorsingsentrum is deel van die FAK en is ‘n instelling wat hom beywer vir die ontwikkeling en verdieping van die Afrikaner se intellektuele ideë- en- waarderaamwerk. Die sentrum help om toekomsoplossings vir Afrikaners te bedink deur navorsing te doen oor verskeie aktuele kwessies wat minderheidsgroepe raak. Die Navorsingsentrum is geskoei op soortgelyke Amerikaanse en Europese navorsingsinstellings, en ontwikkel oplossings vir die Afrikaner- en ander kultuurgemeenskappe volgens die internasionale beginsel van kulturele vryheid.

Solidariteit Beweging – internasionale skakelkantoor

Die internasionale skakelkantoor se taak is om internasionaal steun en fondse vir ons saak te werf. Die kantoor skakel ook met Afrikaners in die buiteland en is saam met die Stichting voor Afrikaans by die FAK ingeskakel. Die politieke, maatskaplike en ekonomiese omgewing waarin Afrikaans in Suid-Afrika moet oorleef, het sedert die politieke verskuiwing van 1994 drasties verander. Minderheidstale soos Afrikaans is op talle terreine onder druk met die gevolg dat alle Afrikaanssprekendes innoverend moet dink en hande vat vir die bevordering van Afrikaans. Die Stichting voor Afrikaans bevorder spesifiek samewerking tussen Nederlandse, Vlaamse en Afrikaanse organisasies en koördineer gesamentlike projekte ter bevordering van Afrikaans.

Solidariteit Navorsingsinstituut

Die Solidariteit Navorsingsinstituut gee diepte aan die Solidariteit Beweging. Die Instituut doen ekonomiese, sosiale, politieke en regsnavorsing.

Virseker Trust

Die Virseker Trust is nie deel van die Solidariteit Beweging nie, maar Solidariteit is ŉ vennoot van die trust. ŉ Deel van die premie-inkomste van die Afrikaanse korttermynversekeringsproduk Virseker word aan die trust geskenk. Die trust se doel is om jongmense in Afrikaans op te lei. Die eerste twee projekte van die trust is beurse en om te help bou aan Dié Kampus.

Hierdie 18 instellings sal verantwoordelik wees vir die implementering van die Solidariteit Beweging se bouplan.

Die Solidariteit Beweging se bouplan staan op 15 bene.

Arbeid en ekonomie

Die Solidariteit Beweging funksioneer hoofsaaklik binne ŉ ekonomiese omgewing. Die ekonomiese bouplan het ŉ aantal subaspekte.

Solidariteit-vakbond: Mense bring die grootste deel van hul dag by die werk deur. Werk bepaal mense se identiteit en finansiële vermoë en dra by tot die algemene welstand en gesinslewe van ŉ persoon. Kollektiewe bedinging, beskerming in die werkplek en verbetering van diensvoorwaardes is die kernfunksie van Solidariteit en sal versterk word. Die vakbond het ŉ sterk span organiseerders, verteenwoordigers, onderhandelaars en litigante in die veld. Daar sal deurlopend gekyk word hoe hulle kapasiteit versterk kan word. Solidariteit is die waghond in die werkplek en moet help om omstandighede te skep wat dit moontlik vir mense maak om gelukkig te kan werk. Geluk in die werkplek is ŉ voorwaarde om gelukkig in Suid-Afrika te bly. ŉ Bouplan sonder ŉ werkplan is ŉ swak plan. Die veranderende ekonomie plaas werk, soos ons dit ken, onder groot druk. Solidariteit-vakbond wil as beskermer vir werknemers in die inligtingsekonomie optree. Een van die belangrikste instrumente is opleiding, wat meer volledig in ŉ ander been van die bouplan bespreek word. Rassediskriminasie teen minderhede in die werkplek bly steeds ŉ fokuspunt van die vakbond. Veiligheid en gesondheid raak ook al hoe meer onder druk weens maatskappye se ingesteldheid op die maksimum korttermynwins. Solidariteit sal dus sy visie uitbrei om ook veiligheid en gesondheid in die werkplek te verbeter..

Beskerming van minderhede in die werkplek: Solidariteit-vakbond werk saam met ander, oorwegend bruin, vakbonde om beskerming vir minderheidsvakbonde te verseker. ŉ Nuwe alliansie van vakbonde word beoog wat pluralisme in die werkplek sal bevorder. ŉ Hofsaak word tans voorberei wat in lyn met internasionale tendense die reg van minderhede in die werkplek sal bevorder. Solidariteit sal saam met ander minderheidsvakbonde hieraan werk.

Deelname aan die debat: Die ekonomiese debat vind hoofsaaklik binne die drieparty-alliansie plaas, wat ŉ ongesonde toedrag van sake is. Die Solidariteit Beweging gaan meer aktief tot die debat toetree en gaan sy eie plan met voorwaardes vir groei en werkskepping bekend stel. Daar gaan ook baie meer aktief deelgeneem word aan die debat oor nasionalisering en ander ekonomiese kwessies.

Afrikaans weer in hoofstroom: Die Solidariteit Beweging gaan meer aktief daaraan werk om Afrikaans terug te bring in die hoofstroom van die ekonomie. Die eerste stap was die loodsing van die Afrikaanse korttermynversekeringsproduk Virseker. Tot dusver was maatskappye se benadering dat hulle ter wille van die mark in Engels moet adverteer en diens lewer. Met Virseker is Afrikaans weer terug in die hoofstroom van die ekonomie. Virseker adverteer ter wille van die mark in Afrikaans en lewer sy dienste in Afrikaans. Sowat 31% van die koopkrag in Suid-Afrika is Afrikaans. Dit is die taal met die sterkste koopkrag. Afrikaans kan dus sy spiere in die ekonomie bult. Die Solidariteit Beweging gaan begin onderhandel om Afrikaanse aanbiedings van ander produkte, byvoorbeeld mediese en bankdienste, op die mark te kry. Afrikaans kan baie meer selfvertroue in die ekonomie kry.

Onderwys

Onderwys is die kern van die bouplan. Die grootste deel van die befondsingskoek van die plan word vir onderwys geoormerk. Die uitgangspunt hiervan is dat ons mense in staat moet stel om vir hulleself ŉ toekoms te skep. Die beste manier om bo regstellende aksie uit te styg, is goeie opleiding. Die onderwysbeen van die bouplan het ŉ aantal kritieke subaspekte.

Skole: Die Suid-Afrikaanse Onderwysersunie (SAOU) doen wonderlike werk om professionele ondersteuning aan Afrikaanse onderwysers te gee. Daar word ondersoeke beplan om die beste Afrikaanse private onderwysmodel te vind. Oor die medium en langer termyn gaan private onderwys ŉ groter rol begin speel. Beheerliggame het dikwels baie meer magte as wat ouers besef. Fedsas doen kritieke werk om beheerliggame te ondersteun en te bemagtig en verdien ondersteuning. Die SAOU is ook op die voorpunt met navorsing oor onderwys in Suid-Afrika.

Opleiding van onderwysers: Onderwysersopleiding is onder druk. Die beste vermenigvuldiger van kennis is goeie onderwysers. Indien Afrikaanse kinders bemagtig moet word, moet goeie onderwysers opgelei word. Afrikaanse en Christelike onderwysopleiding is stadig maar seker besig om weg te kwyn. Die nuwe onderwysersopleidingsinstelling, Akademie Reformatoriese Opleiding en Studies (Aros), speel ŉ kritieke rol en verdien ondersteuning. Solidariteit Helpende Hand gaan ook deur ŉ skolesentrum ondersteuning bied vir die voortgesette opleiding van onderwysers. Die beste manier om kinders uit armoede te kry en om te keer dat hulle nie daarin verval nie, is deur goeie onderwys – en goeie onderwysers is ŉ voorvereiste vir goeie onderwys.

Wiskunde: Die jongste matriekuitslae het weer gewys hoe belangrik wiskunde is. Iemand wat matriek met wiskunde slaag, het onmiddellik ŉ mededingende voordeel. Wiskunde maak ook net die beroepskeuses van enige leerder groter. Die deure is byvoorbeeld effektief toe vir iemand wat meer tegnies aangelê is en graag ŉ ambag wil volg, maar wat nie wiskunde het nie.

Wiskunde kan die enkele grootste veranderlike wees om ŉ jongmens toegang tot ŉ goeie beroep te gee.

Solidariteit Helpende Hand gaan deur sy skolesentrum help om onderwysers in wiskunde en wetenskap op te lei. Dit sal in samewerking met die Vereniging van Afrikaanse Wiskunde-onderwysers (VAW) aangepak word. Die Vereniging bevorder uitnemendheid onder Afrikaanse wiskundeonderwysers. Die Virseker Trust gaan beurse hiervoor beskikbaar stel.

Beurse: Jongmense moet toegang tot onderwys kry deur beurse. Al hoe minder beurse word vir Afrikaanse kinders gegee. Solidariteit Helpende Hand het ŉ Afrikaanse beursplatform ontwikkel en administreer reeds meer as 60 Afrikaanse beurse. Daar word beplan om die beursplatform baie meer uit te brei. Elke lid van Solidariteit-vakbond gaan R5 per maand vir die vestiging van ŉ beursplatform gee. Dit gaan meer as R7 miljoen per jaar addisioneel tot die huidige beursfonds beteken. Solidariteit-vakbond is ook ŉ vennoot van die Rapport Onderwysfonds en die Virseker Trust.

Beroepsleiding: Jongmense moet nie net toegang kry tot beurse nie, maar moet die regte beroepskeuses maak. Solidariteit Helpende Hand ontwikkel ŉ omvattende beroepsleidingsprogram. Die program help om jongmense se belangstellings, aanleg, roepings en tekorte in die arbeidsmark te belyn. Wanneer hierdie elemente reg belyn is, is so ŉ jongmens se kans om werk te kry, feitlik 100%. ŉ Beroepsleidingsgids en -webwerf ondersteun studente met hulle beroepskeuses.

Opleidingsinstellings: Die bouplan maak voorsiening vir die vestiging van nuwe opleidingsinstellings. Sol-Tech se hoofverantwoordelikheid is om ambagslui op te lei. Dit is reeds een van die grootste instellings in Suid-Afrika wat ambagslui oplei. Sowat R30 miljoen is al in Sol-Tech belê. Sol-Tech se kapasiteit gaan meer as verdubbel word in die volgende drie jaar.

Die Solidariteit Beweging het ŉ nuwe telematiese hoëronderwysinstelling, Akademia, gevestig. Die instelling bied vanaf 2012 sertifikate en diplomas aan. Met behulp van telematiese tegnologie kan leersentrums dwarsoor Suid-Afrika opgerig word. Meer as R4 miljoen is al in Akademia belê. Daar word voorsien dat daar binne vyf jaar oral in Suid-Afrika leersentrums gaan wees en dat tot 10 000 studente só bedien kan word.

Dié Kampus: Die Solidariteit Beweging se opleidingsinisiatiewe het ŉ kampus nodig. Grond is reeds aangekoop vir hierdie projek van R150 miljoen. Dié Kampus gaan een van die belangrikste produksiemasjiene vir Afrikaanse opleiding wees en gaan onder andere die tuiste van Sol-Tech en Akademia wees. Solidariteit Eiendomme is verantwoordelikheid vir die ontwikkeling van Dié Kampus. Dié Kampus is ŉ inisiatief van die Solidariteit Beweging, maar dit behoort by uitstek aan die Afrikaanse gemeenskap. Mense oor ŉ breë spektrum van die samelewing gaan gevra word om te help bou aan dié groot projek.

Indien die opleidingsplanne suksesvol ontplooi word, gaan duisende jongmense in staat gestel word om vir hulself ŉ toekoms te skep.

Juridies

Suid-Afrika is ŉ regstaat. Dit is krities om die regstaat in stand te hou. Die regsruimtes waarbinne ons mense leef, moet vergroot word met behulp van plaaslike en internasionale reg. Dit is AfriForum se taak om deurlopend ŉ waghond te wees vir burgerregte. Die Solidariteit-vakbond berei nou voor vir ŉ saak in die Konstitusionele Hof oor regstellende aksie en die hofstukke sal teen die einde van April op die regering beteken word. In hierdie hofsaak gaan die dilemma van bruin werknemers in die Wes-Kaap aandag kry. Slaag plaaslike regsmiddele nie vir Suid-Afrika se minderhede nie, is die internasionale kanale steeds beskikbaar. AfriForum het reeds daarin geslaag om verskeie regsake te wen en sal voortgaan om burgerregte in Suid-Afrika te verdedig.

Geskiedenis, erfenisbewaring en kultuur

Die geskiedenis van die Afrikaner word tans gekriminaliseer. Die Afrikaner se geskiedenis moet in ere herstel word. Dit moet realisties aangebied word en nie gekriminaliseer of verromantiseer word nie. Kraal Uitgewery gaan hier ŉ groot rol speel. Talle boeke oor die Afrikaner se geskiedenis gaan gepubliseer word. In 2012 verskyn ŉ koffietafelboek oor die konsentrasiekampe asook ŉ herdruk van generaal Jannie Geldenhuys se boek oor die grensoorlog. Die FAK gaan ook ŉ projek aanpak om die Afrikaner se geskiedenis in ere te herstel en die Solidariteit Beweging steun dit ten volle. Die groot rolspelers in erfenisbewaring is die Erfenisstigting en die Voortrekkermonument. Hulle goeie werk sal deur die Solidariteit Beweging ondersteun word. Die Solidariteit Beweging werk nou saam met die FAK om Afrikaner-kultuuraksies te stimuleer en te koördineer. ŉ Nuwe FAK-sangbundel met nuwe Afrikaanse liedjies word eersdaags uitgegee. Daar word ook met dank kennis geneem van die ATKV se aktiwiteite om Afrikaans te bevorder.

Buitelandse en diplomatieke druk

ŉ Internasionale skakelkantoor gaan gevestig word. Dit is ter versterking van Solidariteit se internasionale bande. Die Stichting voor Afrikaans gaan veral in Europa werk en die skakeling tussen Afrikaanse, Nederlandse en Vlaamse organisasies verbeter.

Die buitelandse skakelfunksie gaan veral Suid-Afrikaners in die buiteland vir ons saak mobiliseer. Die Solidariteit Beweging beskou nie Suid-Afrikaners in die buiteland as weghardlopers nie, maar as ambassadeurs. Die bouplan gaan dus moeite doen om die naelstring met diegene in die buiteland te versterk. ’n Spesiale internetplatform gaan gevestig word om Afrikaners wêreldwyd te mobiliseer. Skakeling en oortuigingswerk in die AU, EU en VN gaan ook ŉ belangrike deel van die internasionale skakelfunksie wees. Een so aksie is om vir elke Nederlandse parlementslid ŉ eksemplaar te skenk van Kraal Uitgewery se boek oor plaasmoorde, Treurgrond. Daar word ook gereelde skakeling met ambassades in Suid-Afrika beplan. Dit is ook belangrik om Afrikaners in die buiteland geleentheid te gee om terug te keer. Die Kom Huistoe-veldtog neem verantwoordelikheid hiervoor en het reeds sowat 4 000 Suid-Afrikaners gehelp om terug te keer.

Polities

Die Solidariteit Beweging gaan nie aktief by die partypolitiek betrokke raak nie, maar die rol speel van ŉ burgerlike waghond. Die Solidariteit Beweging bevestig hiermee weer eens sy politieke onafhanklikheid. Gesprekke gaan gevoer word met plaaslike opposisiepartye en met diegene in die regerende alliansie wat die gevaar besef wat die Malema-idees inhou. Die Beweging se mediastrategie gaan ook fokus op drukuitoefening. Wanneer ŉ instansie hom onttrek aan politieke prosesse, versnel die momentum weg van sy idees. Die Solidariteit Beweging, saam met ander burgerlike organisasies, sal poog om die magsbalans in Suid-Afrika te verbeter. Die Solidariteit Beweging gaan nie toekyk hoe politieke heethoofde die land se beeld beskadig nie. AfriForum gaan voort om sy oorwinning in die hof teen Malema se haatspraak te verdedig. Die Solidariteit Beweging glo egter in beginsel dat sosiale dispute nie in die hof opgelos moet word nie en dat ŉ nuwe skikking nodig is om nasionale vertroue te herstel. Indien daar geen ander uitweg is nie, sal die Beweging nietemin nie huiwer om regte in die hof te verdedig nie.

Veiligheid

Veiligheid bly een van die grootste kopsere van Suid-Afrikaners. ŉ Druk- en regstrategie sal deur AfriForum en die Solidariteit-vakbond gevolg word om misdaad hoog op die regering se agenda te hou. AfriForum het ŉ volledige plan vir gemeenskapsbeveiliging bekend gemaak. Plaaslike gemeenskappe sal ook ondersteun word om eie gemeenskapsbeveiligingstrategieë in werking te stel. Die handhawing van wet en orde maak deel uit van die Solidariteit Beweging se regstrategie. AfriForum sal polisievergrype en -nalatigheid steeds in die hof aanspreek.

Munisipale dienslewering

AfriForum gaan meer aktief betrokke raak by munisipale dienslewering. Drukgroepe op plaaslike vlak gaan gevestig word. Daar word voorsien dat daar binne drie jaar AfriForum-takke in gemeenskappe dwarsoor Suid-Afrika gevestig sal wees. Die gemeenskap bly die belangrikste waghond vir munisipale dienslewering en moet beter georganiseer word.

Selfdoen

Een van die kernpilare van die bouplan is selfdoen. Dit beteken dat gemeenskappe meer selfverantwoordelikheid moet aanvaar. Om dit te bewerkstellig, is ŉ netwerk van burgerlike organisasies nodig. Die Solidariteit Beweging kan nie naastenby die volle verantwoordelikheid vir die burgerlike samelewing op hom neem nie. Burgerlike instellings sal meer verantwoordelikheid moet neem vir burgerregte, maatskaplike dienste, eiendomsregte en veiligheid op plaaslike vlak. Gemeenskapstrukture moet gevestig word sodat die gemeenskappe self verantwoordelikheid kan neem. Die Solidariteit Beweging steun alle organisasies wat plaaslike strukture het en moedig hulle aan om hulle strukture te versterk. Selfstandige gemeenskappe wat self verantwoordelikheid neem vir alle funksies binne die gemeenskap moet gestimuleer word. Die Solidariteit Beweging sal vennootskappe sluit met bestaande organisasies sodat die organisasies mekaar kan versterk.

Maatskaplike ondersteuning

Mense raak al meer onder druk en Afrikanerarmoede is ŉ groeiende tendens. Dit is Solidariteit Helpende Hand se taak om die armoedesiklus te breek en om te keer dat mense in armoede verval. Weerlose mense gaan ondersteun word, en mense wat kan werk, gaan gehelp word om na die arbeidsmark terug te keer. Hier is die fokus weer eens op beurse en beroepsleiding. Takke wat moet help met die stryd teen armoede te voer, gaan dwarsoor Suid-Afrika gestig word. Daar is reeds sowat 115 Helpende Hand-takke in die land. Die Solidariteit Beweging neem met dank kennis van die talle ander maatskaplike organisasies en kerke wat wonderlike werk doen en sal graag met hulle saamwerk en hulle ondersteun waar nodig.

Navorsing

ŉ Plan se sukses word bepaal deur sy intellektuele diepte. Boustrategieë kan slegs met goeie navorsing ontwikkel word. Die korrekte feite is onontbeerlik vir die dialoog oor wetgewing of ander onderhandelinge. Die Solidariteit Navorsingsinstituut gaan versterk word. Die NP van Wyk Louw Sentrum vir Kulturele Vryheid se rol is spesifiek om gereeld navorsingsverslae en boeke oor kulturele vryheid te publiseer.

Jeug

Soos reeds aangetoon, gaan die grootste inset in ons jeug in die vorm van opleiding wees. AfriForum Jeug gaan voort met die vestiging van AfriForum Jeug by universiteite. AfriForum Jeug het die Tukkies-studenteraadsverkiesing oorweldigend gewen. AfriForum Jeug beplan ook ŉ jeugopleidingsinstituut wat jongmense sal toerus om hulle aktief in die burgerlike samelewing te handhaaf. Die Voortrekkers doen steeds goeie werk en verdien erkenning en ondersteuning daarvoor.

Landbou en grondsake

Die Solidariteit Beweging beplan nie om direk by die landbou betrokke te raak nie. Daar is reeds sterk landbou-unies, naamlik TLUSA en AgriSA. Die Solidariteit Beweging sal dié instellings sover moontlik ondersteun in hulle stryd om voedselsekuriteit vir Suid-Afrika te verseker. Kraal Uitgewery se publikasie Treurgrond het die lig laat val op plaasmoorde. Die Solidariteit Navorsingsinstituut beplan ook ŉ verslag oor grondhervorming. AfriForum sal sy navorsing oor gemeenskapsbeveiliging ook aan landbouorganisasies beskikbaar stel.

Media en kommunikasie

ŉ Bouplan van hierdie omvang waarvan steunwerwing en druk ŉ groot rol speel, kan nie uitgevoer word sonder goeie kommunikasie nie. Die bouplan is nie net tot voordeel van die Solidariteit Beweging, sy lede en hulle gemeenskappe nie, maar tot voordeel van die hele Suid-Afrika. Gevolglik word die Suid-Afrikaanse media as bondgenote gesien. Daarby gaan die Solidariteit Beweging sy eie media inspan. Die sosiale media en ander nuwe media-instrumente gaan ten volle ontgin word. Maroela Media gaan onder andere hiervoor aangewend word. Dit is ŉ volledige Afrikaanse nuwemediaplatform wat teks, video, klank, blogs en sosiale media gaan integreer. Solidariteit Radio se stem sal helder bly opklink. Boeke bly ŉ kragtige medium om idees oor te dra. Kraal Uitgewery gaan die onderliggende idees van die bouplan deur middel van boeke te bevorder. Die bouplan gaan ook deur talle netwerke en strukture bekend gestel word. Gemeenskapsradiostasies is krities belangrik en die Solidariteit Beweging sal gemeenskapsradio ondersteun waar moontlik.

Finansies – die brandstof van die bouplan

Die instellings van die Solidariteit Beweging wat die bouplan moet uitvoer, moet almal ŉ ekonomiese enjin ontwikkel om hulle bydrae tot die plan sover moontlik te ondersteun. Dit is egter nie op sigself genoeg nie. Die Afrikaanse gemeenskap sal betrokke moet raak en help om die plan te finansier. Noue samewerking met AfriSake, ŉ Afrikaanse sakenetwerk, word beoog om te help om kapitaal vir die bouplan te mobiliseer. Ander kreatiewe fondswerwingsmetodes soos die vennootskap met die Afrikaanse korttermynversekering Virseker gaan ook in groter diepte ondersoek word. Die Solidariteit Beweging se buitelandse skakelkantoor gaan finansieringshulp uit die buiteland ontgin, en ook Suid-Afrikaners in die buiteland nader om te help om die bouplan te finansier.

Hierdie opsomming gee die breë trekke van die maniere waarop elke instelling van die Solidariteit Beweging verantwoordelikheid gaan neem vir die verskillende aspekte van die bouplan. Die instellings het reeds in die meeste gevalle hulle besigheidsplanne en begrotings vir die bouplan gefinaliseer.

Die bouplan gaan oor die volgende drie jaar ongeveer R1 miljard kos. Dit maak dit een van die grootste burgerlike projekte, sonder staatsbefondsing, in die geskiedenis van Suid-Afrika.

Ons vertrou dat die bouplan by mense die hoop sal laat opvlam dat hulle gelukkig in Suid-Afrika kan bly woon, werk en woeker.

Solidariteit: Reg vir die volgende 100 jaar

Posted on February 27, 2023 by Paul Maritz

(Flip Buys het hierdie toespraak in Junie 2012 gelewer)

Ons is nou in die jaar 2102 en Solidariteit vier sy twee honderdste verjaardag. Dit was ‘n lang pad tot hier en een wat baie durf en waagmoed gekos het.

Die verhaal begin by die probleme wat Suid-Afrika ervaar het aan die begin van die eeu, veral vanaf 2008. Sommer met die afskop van daardie jaar was die land geteister deur ‘n kragkrisis, vaardigheidstekort, geweldsmisdaad, verval van infrastruktuur, politieke onstuimigheid en ekonomiese probleme. Dit het later so erg geword dat al duideliker tekens van staatsverval oor die hele spektrum van die landsbestuur sigbaar geword het. Baie mense het begin twyfel in die toekoms van die land, en die getalle kundige mense wat uit die land uit begin stroom het, het in later jare ‘n vloedgolf geword. ‘n Oplossing was nêrens in sig nie, en mense het op groot skaal begin moed verloor.

Solidariteit was een van die min ligpunte in die Afrikaanse gemeenskap, maar die vakbond se plan was kleiner as die probleem en is te stadig uitgevoer. Maar toe het daar ‘n paar dinge gebeur. Die vakbond se hoofraad het ‘n Tienpunt plan goedgekeur, en ook die Solidariteit Waardeketting as die organisasie se strategie aanvaar. Daar was nou ‘n goeie werkbare plan op die tafel, maar daar was nog nie genoeg hulpbronne om die plan vinnig en doeltreffend uit te voer nie. Dit het steeds gelyk of die land se probleme met die tyd oor die vakbond en sy lede gaan spoel. Die groot deurbraak het gekom toe die vakbond besluit het om ‘n spesiale Solidariteit Groeifonds te stig, deur van elke lid ‘n maandelikse R10 bydrae te vra. Hierdie maandelikse som geld is in ‘n afsonderlike fonds gestort, wat aangewend is om vinniger te vorder met die plan om die dienste aan ons lede op ‘n nuwe vlak te plaas en ‘n veiliger toekoms vir hulle te skep. Die Groeifonds was die moderne weergawe van die geskiedkundige Reddingsdaadfonds en Helpmekaar beweging van die dertigerjare van die twintigste eeu.

Die eerste groot projek van die Groeifonds was om die vakbond se Opleidingskollege uit te bou tot ‘n volwaardige Tegniese Kollege. ‘n Nuwe gebou is dieselfde jaar reeds gekoop en binne ‘n jaar was daar al 500 studente wat volstoom in hulle eie taal besig met opleiding was. Reëlings is ook met Opleidingsentrums in ander dele van die land getref om jongmense op te lei wat ver van Pretoria af gewoon het. Later het baie van die vakbond se bestaande lede hulle kwalifikasies daar verder verbeter, en die sentrum is 5 jaar later aangewys as een van die top drie in die land. Terselfdertyd het die Groeifonds in ‘n Afstand onderrig kollege belê, wat die hele spektrum van nie-tegniese beroepsopleiding aan vakbondlede en hulle gemeenskappe gebied het. Maar dit was nie al nie. Die Solidariteit Helpende Hand se beursskema is ook verdriedubbel, en die vakbond nou al oor ‘n duisend jongmense per jaar gehelp om hulself vir die werkslewe te bekwaam aan Universiteite en die vakbond se Opleidingskolleges. Daarby was die vakbond ‘n vennoot van studiefondse soos die Rapport Onderwysfonds, wat gesorg het dat daar genoeg onderwysers vir die toekoms was. In 2012 is daar formele bande met Europese kolleges vir beroepsopleiding gesluit, wat verseker het dat die vakbond se kolleges aan wêreldstandaarde voldoen het. Teen hierdie tyd het die vakbond al 3 000 jongmense en ‘n duisend lede per jaar gehelp om hulself beter te bekwaam, en die droom dat almal wat wil studeer die geleentheid moet kry was binne bereik. Die vakbond se mededingende voordeel was nou dat sy lede en hulle kinders altyd op die voorpunt van opleiding was. In ‘n land waar goeie vaardighede baie skaars was, het dit gou deurgevloei na beter werksgeleenthede, salarisse en bevorderingsmoontlikhede. Dit was ook in hierdie tyd dat affirmative action prakties tot stilstand gekom het as gevolg van die vaardigheidstekort en verval van infrastruktuur.

Die Groeifonds was ook ‘n inspuiting vir die versnelde groei van die vakbond se personeel agentskappe wat onder die vaandel van Express Personnel Professionals bedryf is. Binne 5 jaar het Solidariteit oor ‘n landswye netwerk van werksverskaffings maatskappye beskik wat werk aan lede en hulle families verskaf het. Hierdie Express agentskappe het baie goed ingeskakel by die opleidingskolleges, en talle maatskappye het ooreenkomste met Solidariteit gesluit om vir hulle opgeleide en ervare personeel te verskaf. Baie Suid-Afrikaners wat na die land teruggekeer het met die hulp van AfriForum se “Kom huistoe” veldtog, is deur Express van werk voorsien. Express het teen 2015 al een van die vyf grotes op die gebied van werksverskaffing geword, en is selfs deur die President in sy Staatsrede bedank vir hul rol in die oplossing van die vaardigheidskrisis na die groot kragonderbrekings van 2011. Vakbondlede se salarisse het ook vinnig gestyg, want werkgewers het geweet dat die vakbond vir hulle vinnig ander werk sal kry as hulle nie genoeg betaal word nie.

Die vakbond het self in hierdie tyd van krag tot krag gegaan, en is wyd erken as die leier op sy gebied. Vanaf die 2008 onderhandeling seisoen het vakbondlede beter verhogings as lede van ander unies gekry. Die nuwe kollektiewe bedinging stelsel en strategie wat in 2009 ontwikkel is, het die vakbond verder op die voorpunt geplaas. Die baanbrekerswerk van die navorsingsafdeling en die Solidariteit Akademie het ‘n groot bydrae tot hierdie sukses gelewer. Die vakbond se kantoornetwerk is opgeknap, en die kantore is omskep in volwaardige Dienskantore. Die vakbond se regsdiens was reeds gereken as die beste op hul gebied, en belangrike dienste soos beroepsveiligheid is nou ook aan lede verskaf. Dit was nie lank voordat die vakbond al vinniger begin groei het nie. Groot werk is hier gedoen deur die Werwings- en Kommunikasie departement saam met al die Organiseerders van die vakbond. Daar is ook ‘n nuwe Bemarkingsafdeling gestig, wat met groot sukses met hulle splinternuwe metodes gehad het. Teen 2015 het die vakbond die 250 000 kerf oorskry, en was ‘n krag in bedrywe wat voorheen as onorganiseerbaar beskou is. Hierdie groei het egter nie die diensgehalte beïnvloed nie, omdat die vakbond se diensstelsels en administratiewe steundienste saam met die ledetal gegroei het. Die Dienssentrum het ook gesorg vir maklik toeganklike dienste aan alle lede. Solidariteit het homself nooit isoleer nie, en met behulp van ‘n alliansie strategie ‘n nasionale invloed uitgeoefen sonder om sy karakter te verloor. Goeie bande is ook met buitelandse vakbonde gebou, en die vakbond het veral op hulle hulp gesteun wanneer swak regerings aan bewind was.

Die Solidariteit Helpende Hand het in moeilike tye hoop geskep vir die Solidariteit familie. Teen einde 2008 was die organisasie landswyd gevestig met takke in elke groot dorp en stad. Die Helpende Hand het mettertyd maatskaplike werkers in al die vakbond kantore aangestel, om na lede in nood om te sien, armes te versorg en gemeenskappe by te staan. Hulle het ook gehelp om jaarliks staatspensioene te reël vir meer as 5 000 gestremdes en bejaardes. Die organisasie se beursfonds het gehelp om jongmense dieselfde en beter geleenthede te gee as wat hul ouers gehad het, en duisende is oor die jare voorberei vir hulle werkslewe. In 2009 is meer as 20 buitelandse takke gestig, en fondswerwing onder Suid-Afrikaners in die buiteland het miljoene rande na hulpbehoewendes in Suid-Afrika laat stroom. Teen 2011 het die organisasie goedkoop behuising aan armes begin voorsien, noodvoedingsprojekte by 78 laerskole bedryf, sowat 5 000 kinders per jaar van skryfbehoeftes voorsien, duisende jongmense gehelp met beroepsvoorligting, en het landswyd Omgeeprojekte soos ambulansdienste in arm gebiede te bedryf. Sowat 3 000 kinders is per jaar na ‘n bekende kinderstrand geneem waar hulle meer van die Evangelie kon leer en ook beroepsvoorligting ontvang het.

Die vakbond het vroeg in die eeu reeds besef dat beskerming op die werksterrein nie genoeg was nie, omdat die grootste bedreiging soms daarbuite gelê het. Daarom is AfriForum gestig, om in die besonder na die beskerming van lede se grondwetlike- en burgerregte om te sien. Die organisasie het gou naam gemaak met oorwinnings in die Grondwetlike- en ander howe oor kernsake soos misdaad en die plig van die staat om sy burgers veilig te hou. Mettertyd het die organisasie uitgebrei na ‘n sambreel organisasie vir Afrikaner belange buite die party politiek, en het ook ‘n leidende rol gespeel om ‘n Afrikaner raad tot stand te bring. Na uitgerekte onderhandelinge met die regering saam met ander goedgesinde organisasies, is ‘n “Opvolgskikking “ uiteindelik met die regering in 2012 beding. Dit het die kroon gespan op ooreenkomste wat reeds oor knelpunte soos regstellende aksie met die regering beding is, en het gehelp om onbillike rassediskriminasie in die werksplek stop te sit. Dit was eintlik ‘n nuwe “sosiale kontrak” oor sake soos onderwys, veiligheid, taalregte en groter selfstandigheid. Die onderhandelinge met die regering het baie soos vakbond onderhandelinge gewerk. Vakbonde onderhandel en sluit ooreenkomste met werkgewers om die regte en belange van hulle lede te beskerm. Hierdie beproefde model is soos elders in die wêreld uitgebrei en aangepas en daar is saam met ander Afrikaanse instellings met die regering onderhandel oor sake wat ons gemeenskap geraak het. Solidariteit het nooit by die party-politiek betrokke geraak nie, maar die vakbond se beleid was om binne die soms harde werklikheid sy lede en sy gemeenskap se belange te beskerm deur met die regering van die dag te beding.

Solidariteit het geweet dat ‘n gemeenskap homself nie kan of moet isoleer nie, en het reeds in April 2008 ‘n buitelandse kantoor in Brussel, die setel van die Europese unie geopen. Die doel van die kantoor was om die vakbond se buitelandse skakeling te koördineer, met goedgesinde vakbonde te skakel, fondse te werf, en om samewerkings ooreenkomste met Opleidingskolleges te sluit. Die kantoor het seker gemaak dat buitelandse regerings onpartydige inligting oor Suid-Afrika ontvang, wat gehelp het dat hulle by tye groot druk op die Suid-Afrikaanse regering geplaas het om grondwetlike bepalings oor veiligheid, eiendomsreg en gelykheid na te kom. Vanaf 2009 is meer skakelbeamptes in die buiteland aangewys. Dit was hoofsaaklik goedgesinde oud-Suid-Afrikaners wat dit vir die liefde van die saak gedoen het. Daar was groot buitelandse druk op die regering om misdaad stop te sit, veral nadat daar in 2009 gelyktydig 78 buitelandse betogings oor geweld in Suid-Afrika in talle hoofstede in die wêreld gehou is. Teen 2014 het die vakbond se buitelandse netwerk vir die eerste keer oor die R20 miljoen rand ingesamel. ‘n Jaar later het die nuwe Vlaamse regering ‘n groot Tegniese kollege in die Oosrand finansier, en Europese maatskaplike organisasies het fondse vir talle Solidariteit projekte bewillig. Namate die veiligheid in die land verbeter het en misdaad afgeneem het, het al meer Suid-Afrikaners na die land teruggekeer. Dit is insiggewend dat veral baie kinders wat in die buiteland gebore is hulself weer permanent gevestig het na besoeke wat deur Solidariteit se buitelandse kantore gereël is.

Solidariteit se Besigheidsafdeling en Groeifonds was die finansiële dryfkrag agter die meeste van hierdie projekte. ‘n Wye reeks dienste is aan lede gelewer, vanaf mediese-, pensioen-, versekerings- en opleidingsdienste. Die vakbond se mediese fonds het in 2014 sy eerste hospitaal geopen, terwyl die Solidariteit pensioenfonds duisende afgetredenes se spaargeld veilig bestuur het. ‘n Eie Versekeringsmaatskappy het uit die vakbond se begrafnisskema gegroei, wat later ook die korttermyn versekering van ons lede hanteer het. In 2015 het die Solidariteit Beleggingsmaatskappy sy eerste aftree oord vir lede geopen. Die maatskappy het ook mettertyd beleggings in ‘n privaatskoolnetwerk en in radiostasies gedoen.

Die vakbond het vroeg in die nuwe eeu al besef dat hulle nie kan bestaan as ‘n eiland van voorspoed in ‘n see van armoede en ellende nie. Daarom is daar uitgereik na swart vakbonde en ander organisasies wat onder die swart armes gewerk het, en is hulp verleen waar dit moontlik was. Die Helpende hand se suksesvolle maatskaplike agentskappe is in arm gebiede gekloon en mense is opgelei om projekte soos kleuterskole, voedingsprojekte, en bejaardesorg te bedryf, terwyl Sol-Tech daar ook Opleidingskolleges gestig het om beroepsopleiding aan werkloses te gee.

Hierdie merkwaardige suksesverhaal van Solidariteit het die doemprofete verkeerd bewys en gewys dat ‘n gemeenskap wat verantwoordelikheid neem vir sy eie toekoms ‘n sukses daarvan kan maak. Hulle positiewe voorbeeld het moed en hoop geskep en is mettertyd nagevolg, selfs deur sosialistiese organisasies wat vroeër vir die staat sou gewag het om iets vir hulle te doen

Vandag kan ons met die perspektief wat tyd bring sien wat die redes vir hulle sukses was, sê die professor. Solidariteit was altyd ‘n doenorganisasie, mense was en is hulle kernbesigheid, en hulle het hulle roeping om hulle mense te beskerm vervul.

Midde in die baie probleme wat in die land was, was die afgelope honderd jaar vir Solidariteit ‘n eeu van sukses terwyl baie ander platgeval het.

In ‘n tyd waar baie mense gesê het dat daar nie meer ‘n toekoms was nie, het hulle in 2008 begin om ‘n toekoms te skep.

In ‘n tyd waarin so baie belowende jongmense oorsee gegaan het omdat hulle nie meer hier geleenthede gesien het nie, het Solidariteit begin om vir hulle geleenthede te skep.

In ‘n tyd waarin mense moedeloos gevoel het oor die politiek, het Solidariteit hoop buite die politiek begin skep.

In ‘n tyd waarin selfs baie werkende mense nie genoeg gehad het om hul gesinne te versorg nie, het die vakbond se onderhandelaars met goeie navorsing, voorbereiding en beplanning vir derduisende werknemers beter diensvoorwaardes onderhandel.

Terwyl opnames getoon het dat werksonsekerheid een van die grootste probleme in die land was, het hulle die vakbond se landswye netwerk van werksbeskerming verder uitgebou en ook vir duisende mense van werk voorsien.

Terwyl die nood van mense wat hul werk verloor het a.g.v. beroepsbeserings en –siektes net groter geraak het, het die Solidariteit spanne miljoene rande se regmatige vergoeding vir hierdie lede beding. Maar meer belangrik, het hulle voorkom dat mense seerkry of siek word deur veiligheid in die werksplek te verbeter.

Terwyl die meeste mekaar net moedeloos gepraat het oor die vaardigheidstekort, het hulle in 2006 met Sol-Tech en hulle ander kolleges en beursfondse aan die probleem begin werk.

In ‘n tyd waarin almal gekla het oor werksgeleenthede, het hulle deur hulle personeel agentskappe ‘n werkverskaffingsnetwerk gevestig.

Terwyl ander vrugteloos vir die regering gewag het om hulle probleme op te los omdat hulle nie die geld gehad het om iets daaraan te doen nie, het hulle met die Groeifonds en hulle sakebeen geld bymekaar begin maak en hulle selfhelp planne self befonds.

Terwyl die meeste mense nie weet of nie omgee vir die opkomende armoede in die wit gemeenskap nie, het die Helpende Hand met die ondersteuning van duisende lede ‘n verskil in baie lewens gemaak.

Terwyl mense net gekla het oor dienslewering wat al swakker geword het, het Solidariteit hulle dienste en diensgehalte op alle terreine verbeter.

In ‘n tyd waarin baie mense net berade gehou het oor die agteruitgang van Afrikaans, het Solidariteit oor die jare in Afrikaans nuut gedink én gedoen, terwyl hulle Engelssprekende lede se taal ook respekteer en bevorder het.

Terwyl baie ander organisasies net gekerm en gekla en by die dag agteruitgaan het, het Solidariteit van krag tot krag gegaan.

Terwyl baie mense baie bekommerd begin raak het oor onbillike rassediskriminasie, is Solidariteit se gebalanseerde standpunt uiteindelik reg bewys en deur die land aanvaar.

In ‘n tyd waarin daar nog baie wantroue tussen wit en swart bestaan en rassisme gedy het, het Solidariteit goeie verhoudings met almal nagestreef.

Terwyl baie dinge in Suid-Afrika al slegter gegaan het, het talle buitelanders na die vakbond se suksesverhaal kom kyk en is dit uiteindelik ook in Suid-Afrika nagevolg.

Terwyl minderheidsgroepe uit die openbare lewe onttrek het, het Solidariteit se Burgerregte inisiatief mense weer tot deelname aktiveer.

Terwyl sommige net gedink het aan emigrasie landuit, was AfriForum al weer besig om met ‘n Kom Huistoe-Veldtog mense terug te bring.

Terwyl baie mense net gekla het maar min daaraan wou doen, was daar feitlik elke dag iets in die media oor wat Solidariteit gedoén het.

Terwyl baie hoofde van organisasies gekla het oor hulle mense, het Solidariteit ‘n eendragtige wenspan gehad op wie altyd staatgemaak kon word

Solidariteit het sukses behaal omdat hulle ‘n plan gemaak het wat groter as die probleem was, en omdat hulle dit betyds en doeltreffend uitgevoer het.