2010 Archives - Solidariteit Beweging

(Hierdie toespraak was Flip Buys se Geloftedagrede in 2010)

Geloftedag as oudste en belangrikste herdenkingsdag van ons volk, gee ons die kans om te besin oor ons as Afrikaners se verlede, maar ook oor ons toekoms. In die gejaagde tyd waarin ons vandag leef, is mense so besig met die hede, dat daar nie meer tyd is om te beplan vir die toekoms of na te dink oor die verlede nie. Inteendeel, mense dink die verlede is onbelangrik want dis klaar verby, en die toekoms sal tog vanself gebeur, mens hoef jou nie daaroor moeg te maak nie.

Die probleem is dat die verlede, hede en toekoms so nou aan mekaar geknoop is dat die een feitlik nie moontlik is sonder die ander nie. As ek sien wat deesdae van ons volk se geskiedenis gemaak word, is ek soms meer bekommerd oor ons verlede as oor ons toekoms! Dit is interessant dat die Afrikaner sedert sy ontstaan met elke eeuwending in ŉ krisis verkeer het, maar tot sover altyd beter aan die ander kant uitgekom het. Hierdie positiewe uitkomste was nooit maklik of vanselfsprekend nie, en was die gevolg van goeie leierskap, groot opofferings en harde werk, maar veral as gevolg van ‘n stel tydlose waardes wat soos ‘n goue draad deur ons volksgeskiedenis loop.

Kom ons kyk kortliks na die vier eeue wat verby is. Die bewind van WA van der Stel het die Afrikaner Vryburgers tydens die eeuwending van 1700 in ŉ krisis laat beland. Die Britte se oorname van die Kaap in 1806 het tot groot omwentelings gelei. Die Tweede Vryheidsoorlog van 1899 tot 1902 was weer ŉ bestaanskrisis vir die Afrikaner. Die koms van meerderheidsregering in 1994 was ŉ politieke, ekonomiese en kulturele grondverskuiwing wat opnuut vrae oor die voortbestaan van die Afrikaner laat ontstaan het. Dit is in sulke krisistye dat ŉ volk weer na sy geskiedenis moet kyk om te put en te leer uit die lesse wat daarin opgesluit lê. Natuurlik verskil die oorsake, aard en omvang van elke krisis, maar dit is tog moontlik om sekere leerpunte uit te lig wat onderliggend aan die keerpunt van elke krisis was.

Maar hoekom is die geskiedenis nou eintlik belangrik vir die toekoms? Die antwoord op hierdie vraag is baie treffend deur Winston Churchill verwoord, toe hy gesê het dat hoe verder mens in die toekoms wil sien, hoe verder moet jy in die verlede kyk. Daarom wil ek vandag graag President Paul Kruger, ‘n kind van die Groot Trek, se laaste boodskap aan ons volk as tema van my toespraak gebruik. Voortspruitend hieruit, wil ek uit die verlede riglyne vir ons volk se toekoms opdiep. Laastens wil ek ‘n boodskap van hoop vir die toekoms met u behandel.

Kom laat ons dan begin met die onsterflike woorde van President Kruger: “Neem uit die verlede alles wat goed en mooi is, vorm daarna jou ideaal en streef dan om dit in die toekoms te verwesenlik.”

President Kruger kon dit nie beter gestel het nie. Die vraag is egter wat daardie mooi dinge in die verlede is wat so goed en mooi was waarmee ons die toekoms moet bou? My voorstel sal wees dat ons daardie tydlose kernwaardes wat die Afrikaner suksesvol gemaak het moet uitlig en herontdek, sodat dit dan die riglyne uit die verlede vir die toekoms kan wees om vir ons die pad vorentoe aan te dui.

Ons volk word vandag beskuldig van alles denkbaar. Maar niemand noem die feit dat ons aan die leiding gestaan het van die opbou van die suksesvolste beskawing wat nog ooit op hierdie vasteland ontwikkel is nie. Sukses is maar seldsaam in Afrika, en navorsers en skrywers is dit eens dat die kontinent vandag in ‘n swakker toestand is as tydens onafhanklikheid, en dat dit die enigste vasteland is wat steeds verder agteruitgaan. Daarom mag ons nooit ons voorouers se uitsonderlike sukses as vanselfsprekend aanvaar nie, en behoort ons die bestanddele van hulle suksesresep noukeurig te bestudeer om te sien wat ons daaruit kan leer, en ook hoe ons die foute wat gemaak is kan vermy! (Helfte van ons voorouers was vrouens!)

(Het historici geraadpleeg oor die kernwaardes). Ek wil vyf van hierdie tydlose waardes wat die kernbestanddele van ons voorouers se sukses was, vandag aan u voorhou. Dit is eerstens ons Christelike roepingsbesef, tweedens ons historiese Republikeinse strewe, derdens die Afrikaner se kulturele kapitaal, vierdens ’n doen- en daadkultuur, en laastens ons Gemeenskapsingesteldheid.

Roepingsbesef

Die bekende historikus, Professor Hermann Giliomee, het onlangs vir my gesê dat die Afrikaner se Christelike roepingsbesef dié uitstaande kenmerk in sy bestaansgeskiedenis is wat hom van alle ander groepe onderskei het. Die Afrikaner het na homself, die land, sy hede, verlede en toekoms gekyk deur ‘n geloofs- en roepingsbril. Dit beteken dat ons volk nie ons teenwoordigheid in SA aan die toeval toegeskryf het nie, maar aan God se beskikking. Ons voorouers het hul werk gesien as uitvoering van hul Christelike roeping, wat eise aan hul gestel het ook wat naasteliefde en bystand aan andere betref. Dit beteken nie dat ons voorouers hulself eksklusief as “God se volk” gesien het soos soms verkeerdelik beweer word nie. Maar hulle hét geglo dat God se Almag deur die roeping van gewone mense werk, en dat elke mens ‘n plig en ‘n verantwoordelikheid het om na te kom. Die grondslag van hulle werksetiek het hulle gevind in Kolossense 3:23, waar Paulus sê: “En wat julle ook al doen, doen dit van harte soos vir die Here.” Hulle het nie net aan regte geglo, regte wat ander vir hulle moes gee nie. In ons postmoderne tyd van vertwyfeling, stel ‘n kinderlike geloof groot eise aan ons as die Voortrekkers se nageslag, veral in ‘n tyd van verwêreldliking en ‘n sekulêre staatsbestel waarin Christelike waardes ondergeskik gestel word aan politieke en ander sienings.

Die rol van die Afrikaanse onderwyser het sentraal in hierdie roepingsgedrewenheid gestaan. Geslagte onderwysers het aan kinders geleer dat hulle elkeen op watter gebied ook al, ‘n taak het wat na die beste van hul vermoë uitgevoer moes word, “asof hulle dit vir die Here doen.” Dit het die grondslag gelê van die Afrikaner se dienskultuur, waar diensberoepe soos onderwyser, verpleegster, polisieman en staatsamptenaar die voorkeurberoepe was. Diens aan die medemens en die land het hier sentraal gestaan, en nie eerstens geldmaak vir hulself nie. Dit beteken natuurlik nie dat dit verkeerd is as jongmense vandag ook streef na beroepe waarin hulle kan geldmaak nie. Dit beteken bloot dat mense steeds moet bly soek na hulle taak en roeping hier op aarde, en nie net na hulself en hulle eie belange moet kyk nie. Dus, vervul eerstens jou roeping, en doen dit so goed as jy kan, en die beloning sal vanself kom. Moenie eerste kyk na wat die grootste moontlike beloning sal wees nie.

Republikeinse tradisie

Die tweede tydlose kernwaarde is die Afrikaner se republikeinse tradisie, die strewe na vryheid en selfstandigheid. As mens kyk na die Afrikaner se geskiedenis, historiese manifeste, liedere, geskrifte en gedigte- dan is vryheid die goue draad deur ons geskiedenis, die kompas wat rigting in onsekere tye aangedui het. In die woorde van die Romein Sallust, het ons voorouers nie net regverdige heersers gesoek nie, hulle wou vry wees! Die Afrikaner het vir bykans die eerste 200 jaar van sy bestaan teen ‘n wit Christelike volk geveg om vry (en veilig) te wees. Vryheid en veiligheid was nog altyd die twee hooftemas in ons volk se bestaan. Soos Totius dit so waar in sy gedig Die Besembos stel: “Van my eerste verskyning gedreig met verdwyning , het ek vreeslik gestry om te leef, want vernielende magte met meerdere kragte, het my in my worsteling omsweef.”

Vryheid ter wille van veiligheid was die dryfveer agter die Groot Trek en die stigting van ons republieke, agter die twee Vryheidsoorloë waar ‘n Gideonsbende die wêreldmag van hulle tyd aangevat het. Ons historiese helde wat vereer was het vir vryheid gewerk en geveg. Ons gedigte en liedere het vryheid besing, en nie oorheersing oor ander nie. Daarom moet ons nie net berus by alles wat vandag gebeur nie. Ons toekoms is gans en al te belangrik om net aan die ANC oor te laat! Ons mág nie ons rug draai op ons verlede, ons toekoms, ons ideale en ons taal en kultuur – kortom – op ons volk nie. Dit beteken nie ons moet die verlede probeer herstel nie, maar dit beteken ons moet op ons geskiedkundige strewe na selfstandigheid voortbou. As jy nie vir jouself besluit nie, besluit ander oor jou, en hulle besluit wat goed is vir hulle, en nie vir jou nie! As ons dit dan vandag nie met staatsinstellings kan doen nie, laat ons dit deur gemeenskapsgedrewe selfstandige instellings doen! Ons het vandag in ‘n era van staatsverswakking en –verval “selfdoen” instellings meer nodig as ooit. Daarom moet ons selfdoen instellings op elke terrein stig, sodat ons vir onsself kan sorg waar die staat dit nie doen nie. Neem onderwys as voorbeeld: waar die ANC-in-struggle gesê het, “Liberation before education” of Vryheid voor onderwys, en daarmee ‘n geslag kinders se toekoms vernietig het, moet óns veel eerder sê: ”vryheid deur onderwys!” In hierdie self(regerings-)gemaakte vaardigheidskrisis in ons land gaan kundige mense nog altyd werk kry, ongeag hulle ras. Maar almal praat vandag net oor die krisis in swart onderwys, asof wit onderwys en opleiding volmaak is. Besef u dat net omtrent 16% van wit kinders Universiteit toe gaan? En dat daar feitlik geen Afrikaanse beroepsopleiding meer beskikbaar is vir die 84% wat ander opleiding moet kry nie! (Statistieke). Ek glo dat dit ons almal se verantwoordelikheid is om te help dat elkeen van ons kinders wat wil studeer die kans kry om dit wel te doen. Anders gaan die vorige armblanke probleem ‘n vulletjie wees teen wat met die volgende geslag gaan gebeur! Navorsing het al genoeg bewys dat die stryd téén armoede, eerstens ‘n stryd vír goeie moedertaal onderwys en opleiding is. Dít is ware en blywende bemagtiging, nie welsyn en staatstoelaes nie! Daarom moet ons landswyd op ‘n groot skaal begin om beursfondse te stig om ons jongmense te help- omdat hulle baie maal agv hulle ras deur die staat en groot maatskappye uitgesluit word van finansiële hulp én opleidingsgeleenthede.

Dames en here, ek noem hier net enkele voorbeelde van selfhelp instellings op een gebied, naamlik die onderwysgebied. Maar kom ons dink aan die toekoms. Is hier iemand wat eendag (bv oor 20 jaar) in ‘n staatsaftree-oord of staatshospitaal sal wil wees, of sy kinders of kleinkinders sommer in enige openbare skool sal wil sien? Of as misdaad nou al so erg is, hoe dink ons gaan dit oor vyftien jaar wees? Daarom moet ons nie wag nie, die toekoms gaan afhang van wat ons vandag en more gaan doen. As ons blywend en suksesvol wil voortbestaan in Afrika, sal ons die bestaansvoorwaardes daarvoor self moet skep. Dit is moeilik, maar moontlik. Ons het dit in die verlede al reggekry, en ons kan dit weer doen.

Kulturele kapitaal

Regdeur die geskiedenis van die mensdom, word daar al studies gemaak van hoekom sekere lande en groepe suksesvol is en ander nie. Daar is al gekyk na die invloed van politieke stelsels, ekonomiese filosofieë, minerale en grondstowwe- en die omgewing. Maar die invloedryke Jerry Z Muller, som die nuutste navorsing oor hierdie ontwykende vraagstuk in die gesaghebbende vaktydskrif Foreign Affairs netjies op met sy teorie oor Kulturele kapitaal. Hiervolgens is die deurslaggewende faktor in sukses die kulturele waardes van mense en groepe, wat selfs swaarder as intelligensie opleiding, en die voordele van olierykdomme weeg. Dít behels die mens en groep se ingesteldheid teenoor vooruitgang, deelname aan die ekonomie, besigheid en risiko, innovasie en self-verantwoordelikheid- in kort, hulle kulturele kapitaal. Die vader van die Kapitalisme en die Vrye Markekonomie, Adam Smith, stel dit as volg in sy monumentale werk, The Wealth of Nations: “Die kragtigste faktor in ontwikkeling is die wil in elke mens om sy eie omstandighede te verbeter. Die gesamentlike wil van derduisende mense vorm ‘n onkeerbare golf van vooruitgang.” Hierdie wil is ongelukkig nie in alle mense of kulture nie, en daarom ontwikkel sommige nie. Dit gaan nie oor politiek of ekonomie nie, dit gaan oor kultuur! Daarom sê die skrywer Lawrence Harrison van Harvard Universiteit van arm lande: “Underdevelopment is a state of mind.” Waar suksesvolle groepe wat agter geraak het vra “wat het ons verkeerd gedoen en wat moet ons nou reg doen,” vra onsuksesvolle groepe “wie het dit aan ons gedoen en wat moet ons nou aan hulle doen.”

Wat my seker die meeste moed vir die toekoms gee, is juis hierdie kulturele kapitaal van die Afrikaner. Ek wil dit as ons “Voortrekkergees” beskryf, of ons ondernemingsgees in vandag se taal. ‘n Mens kan dit ook ‘n pioniersgees noem, die bereidheid om voor te loop as ander twyfel, die bereidheid om op te staan as ander nog sit, die bereidheid om te volhard as ander lankal tou opgooi, die gewilligheid om ‘n opdraande pad te loop sodat jou gemeenskap of selfs die volgende geslag ‘n opbrengs groter as net geld kan kry. Hierdie gees was nog altyd op alle terreine van ons volkslewe teenwoordig, van die kulturele- tot by die militêre-, politieke-, ekonomiese-, arbeids-, tegnologiese- en landbouterreine. Hierdie tydlose waarde het die Afrikaner gedryf om die suksesvolste beskawing in die geskiedenis van die vasteland te ontwikkel- ver van die naaste ontwikkelde land af. Ons volk het wêreldleiers op elke gebied opgelewer, van die mediese-, besigheids-, militêre- tot op die kulturele- en maatskaplike velde. Afrikaners het die atoom gesplit, harte oorgeplant, wêreldmagte op die slagveld gepak, globale sakeryke gebou, ‘n moderne taal en letterkunde ontwikkel, en met die wêreldgrotes op elke gebied saamgepraat. Dit was een van die min volke wat homself binne die bestek van een geslag gemoderniseer het. Hierdie gees-, hierdie waardestelsel is in ons murg en bloed, in ons gene, dis deel van ons, dit stel ons in staat om op énige plek ‘n sukses van enige iets te maak. Daarom moet ons daarop voortbou, maar ons mag dit nie net vir eiebelang en geldmaak vir onsself aanwend nie, of ons eie mense hier agter los en ons eiebelang elders gaan nastreef nie. Daarmee bedoel ek beslis nie dis verkeerd om geld te wil maak nie, ons sakelui moét baié geld maak, ek bedoel bloot ons sakelui moet welvarend wees as Afrikaners ook, en nie net as sakelui wat toevallig Afrikaans praat nie.

Daadkrag (Doen- en daadkultuur)

Die vierde waarde is daadkrag. Ja, dink, studie, praat en teoretiseer is nodig- nee – dis noodsaáklik. Maar daarna moet daar gedoén word. En het die Afrikaner in sy kort geskiedenis al gedoen! Geen uitdaging was te groot om aan te pak nie, geen ideaal te onmoontlik om te verwesenlik nie! Soos die Japanners sê: “ ‘n Visie sonder aksie is dagdroom, en aksie sonder visie is ‘n nagmerrie!” Ons was nie dromers nie, ons was doeners! Daarom moet ons groot dink en droom, maar daarna moet ons groot doen! Ons mag nooit so gewoond raak aan die wonderwerk wat hier op die Suidpunt van Afrika geskep is dat ons dit nie meer raaksien nie!

Dit is so dat daar die afgelope jare ‘n verlammende gebrek aan politieke en kulturele selfvertroue onder baie Afrikaners is. Maar dis ‘n uitsondering op die historiese werklikheid wat weer afgeskud kan word. Daarom is feesdae soos hierdie waar ons as ‘n volk weer na ons verlede kyk noodsaaklik, sodat ons kan leer uit die dade van die helde en heldinne van die verlede.

Maar ons moet nie net na die verléde kyk as ons helde wil raaksien en dan selftevrede terugsit en ontspan en dink ons voorouers was wonderlik maar gelukkig hoef ons nou self niks te doen nie! Ja, dis goed om trots op die verlede te wees, maar elke geslag is verantwoordelik vir sy eie tyd. Onthou dat ‘n volk net een geslag diep is, en dat net een geslag wat nie sy verantwoordelikheid nakom nie ‘n volk se einde kan beteken. Die tyd van heldedade is nie verby nie, ons het nou eers helde en heldinne nodig! Mense glo ook soms verkeerdelik dat daar net militêre helde is, of dat helde net in die verlede bestaan het. ‘n Held is nie net ‘n outydse mens met ‘n geweer op ‘n perd nie. Helde is enige mens wat ‘n verskil maak. Dis nie supermense nie, dis gewone mense, wat in ongewone omstandighede iets buitengewoons doen- wat diegene rondom hom of haar nie doen nie- of nie eers van weet nie.

Daarom is dit so wonderlik om deesdae weer soveel helde en heldedade rondom ons te sien of van te hoor, al is dit nie so vol glorie soos die spreekwoordelike Generaal op sy perd nie. Hier praat ek van die verpleegster wat tussen die slapende kollegas op nagdiens nog steeds haar pasiënte versorg, al bring dit nie vir haar iets in die sak nie en al sien niemand haar nie. Of van die Polisieman wat ten spyte van min geld en –kanse op bevordering steeds sy werk goed en reg doen. Of van die Laerskool wat selfs onder groot druk van die owerhede steeds hulle skool Afrikaans hou sodat die gemeenskap se kinders in hulle moedertaal kan onderwys kry. Of van die sakeman wat ten spyte van beperkende wetgewing steeds Afrikaanse jongmense in diens neem en vir hulle ‘n kans in die lewe gee. Of van die skrywer wat sy beste werk steeds in Afrikaans doen al sou hy meer geld en erkenning kry as hy dit in Engels sou doen.

Gewone mense wat baie bereik het, het ‘n alternatiewe droom van die toekoms gehad wat ander om hulle nie raakgesien het nie. Hulle het ‘n “ander” toekoms gekies, en dan in die harde werklikheid van die hede saam met talle ander begin werk om dit te verwerklik. En dis beslis nie net ou en ervare mense wat ‘n verskil gemaak het nie! Jongmense het meermale die verloop van die geskiedenis verander.

Kyk na die geskiedenis van Afrikaans. Die leiers van die eerste taalbeweging was almal in hulle twintigerjare, behalwe SJ du Toit wat in sy vroeë dertigs was. Marconi het op 21 die draadlose oordrag van radiogolwe ontdek. Alfred Nobel het op 33 dinamiet uitgevind. Anton Rupert was 25 toe Voorbrand Tabakmaatskappy gestig is. Simon Bolivar het Suid-Amerika op die ouderdom van 27 begin bevry. Luther was 33 toe hy sy stellings teen die kerkdeur vasgespyker het, terwyl Calvyn 27 was met die skryf van sy Institusie van die Christelike godsdiens. Die Protestantse hervorming het die mag van die Katolieke kerk gebreek, wat die wetenskap, ekonomie en tegnologie vrygemaak het om te ontwikkel en gelei het tot die opkoms van die Weste as dié wêreldmag. Kemal Ataturk het Turkye op 36 jaar begin moderniseer, toevallig op dieselfde ouderdom waarop Peter die Grote dit in Rusland aangepak het.

Jan van Riebeeck was 33 toe hy in die Kaap aangekom het, en Napoleon het op ‘n jeugdige 28 opperbevelvoerder in Frankryk geword. Daar is natuurlik net soveel voorbeelde van ouer en selfs oumense wat die geskiedenis beïnvloed het, te veel om op te noem.

Kenmerkend van feitlik almal wat geskiedenis gemaak het, is dat hulle hulself nie as slagoffers van hulle omstandighede gesien het nie, maar in beheer van hulle eie toekoms. Hulle het geglo dat jy nie net ‘n passiewe toeskouer is van wat met jou gebeur nie, dat jy nie net daarop kan reageer nie, maar dat jy aktief kan meedoen aan die skep daarvan, al lyk dit op die oog af nie moontlik nie. Dis so anders as baie Afrikaners wat vandag nie vir hulleself ‘n toekoms sien nie, en dan sommer onttrek uit alles en gaan lê. Of so baie ander wat maar gedweë aanvaar dat Afrikaans net by die huis en tydens kunstefeeste gepraat word. Of ander wat lustig meehelp aan die aftakeling van Afrikaans en Afrikaanse instellings, omdat dit bloot die maklikste ding lyk om te doen of omdat hulle voel dat die nuwe magselite dit dalk van hulle verwag. Of ander wat meen dat ‘n demokrasie en ‘n grondwetlike regstaat beteken dat die ANC nou met almal kan doen wat hy wil en dat ons nou vir ewig moet laag lê en min sê. Of soos sommige swartmense wat meen dat hulle arm was deur omstandighede buite hulle beheer, en nou ryk “bemagtig” moet word sonder dat hulle daarvoor hoef te werk. Daar is niks so ontmagtigend as ‘n slagofferkultuur nie: daar is net een tipe volhoubare bemagtiging, en dit is selfbemagtiging.

Geskiedenis word dus nie gemaak deur mense wat soos dooie visse stroomaf dryf nie. Dit word ook net by uitsondering deur genieë soos Einstein gemaak. Dit is ook raar dat geskiedenis deur reuse soos Bismarck gemaak word wat met groot besluite die wêreld verander. Geskiedenis word gewoonlik deur derduisende gewone mense gemaak wat tallose klein besluite neem wat op die duur tot ongewone gevolge lei en wat dan terugskouend geskiedenis genoem word. Daarom is dit is nou die tyd vir jong leiers om ou ideale te omskep in nuwe drome, om idees te hersien volgens nuwe werklikhede, dit dan om te sit in vars idiome en dit met lewenskragtige instellings na te jaag tot dit ‘n werklikheid word. Dis hoe geskiedenis gemaak word, dit gebeur nie net vanself nie.

Gemeenskap

Die laaste waarde is gemeenskapsbewustheid. Afrikaners het histories nie net as ‘n groepering van Afrikaanssprekende enkelinge bestaan nie, maar het vir mekaar omgegee. Die Afrikaner was een van die min volke wat nie ‘n klassestelsel gehad het nie. Kyk maar hoe die “elite” in die twintigerjare van die vorige eeu vir die armblankes omgegee en hulle opgehef het. Daarom mag ons nooit soos die Amerikaanse kapitalisme wat na SA toe oorgewaai het net aan onsself dink en ons medemens vergeet nie. ‘n Welvarende volk is nie dieselfde as ‘n suksesvolle volk nie, dít omvat veel meer. Die gevoel wat Bok van Blerk se liedjie Delarey onder ons mense losgemaak het is vir my ‘n wonderlike bewys dat daardie gevoel vir mekaar en vir ons volk nog springlewendig is! Ons het mekaar nodig.

Dit is die vyf tydlose waardes wat vir my soos ‘n goue draad deur die geskiedenis van ons volk loop, en wat ek in die woorde van die ou President as riglyne vir die toekoms aan u wil voorhou. Dit is vir my die goeie en die mooi wat ons uit die verlede moet neem en waarmee ons die toekoms moet bou.

Daar is hoop vir die toekoms: ‘n positiewe toekomsbeeld

Geen mens en geen gemeenskap kan sonder hoop vir die toekoms leef nie. Jou toekomsverwagting bepaal jou optrede in die hede. Sonder ‘n positiewe toekomsbeeld verval ‘n mens in depressie, doen ‘n kultuurgroep niks vir sy voortbestaan nie, gaan ‘n taal ten gronde, of ontbind ‘n volk. Baie Afrikaners leef vandag sonder hoop. Mense emigreer omdat hulle nie ‘n toekoms hier sien nie, en ander bestaan bloot as enkelinge wat Afrikaans by die huis praat. Toe die Afrikaner die land regeer het, was daar ons eie regeringsleiers wat die droom kon verwoord, met die amptelike status om die Afrikaner daarmee te besiel, en met die instellings en staatsbronne om dit te help verwesenlik. Dinge is vandag anders, maar dit moet ons nie wanhopig maak nie, dit moet ons juis motiveer- omdat ons volk se grootste prestasies juis was toe ons nie die mag oor onsself gehad het nie.

‘n Mens hoor nog te veel van mense wat sê: “Ag, wat help dit tog ons probeer iets doen, die ANC-regering gaan in elk geval doen wat hulle wil.” Hierdie soort apatiese verloorder houding wat sedert 1994 by sommige van ons mense heers, was inderwaarheid ‘n selfvervullende profesie. Hoe meer ons mense onttrek het, hoe meer het die ANC vrye teuels gehad om te doen wat hulle wil. Maar dinge is besig om te verander, al meer mense is besig om hulle stem te laat hoor en om hulle deel te doen. Die sukses wat ons die afgelope jaar by Solidariteit, AfriForum, die Helpende hand en by ons Tegniese kollege Sol-Tech gehad het, is vir my ‘n bewys dat daar hoop vir die toekoms is as elkeen sy deel doen. Dis tog elke geslag se plig om vir ons kinders ‘n beter en veiliger toekoms te los as wat ons van ons ouers gekry het. Ons kan tog nie net maar laat gaan nie, daar is sekere dinge wat die moeite werd is om voor te veg- veral díe dinge wat meerderhede as vanselfsprekend aanvaar.

Slot

Ek sluit af. ‘n Volk met ‘n verlede, is ‘n volk met ‘n toekoms. Daar is soveel wat ons kan put uit ons verlede wat ons kan gebruik om ons toekoms te herbou en ‘n Afrikaner herlewing te bewerkstellig. Ons moet bid in die wete dat alles van God afhang, maar daarna moet ons werk asof alles van onsself afhang. Ons moet ons jongmense weer besiel met ons volk se ou ideale wat weer nuut vertolk word. Die geskiedenis het gewys dat groot beskawings nie deur hulle vyande verwoes word nie, hulle pleeg stadige selfmoord, hulle sterf vanself deur ‘n gebrek aan dinkkrag en daadkrag. Kom ons skep ‘n toekoms waarin daar vir ons kinders ook ‘n plek is, deur planne te maak wat groter as die probleme is, en dit dan daadkragtig uit te voer. Ons het dit al voorheen gedoen en ons kan dit weer doen. Mag ek afsluit met die laaste strofe uit Totius se gedig, Die Besembos.

Die besembos – Totius

Hoe meer zij het verdrukten, hoe meer het wies. Exod. 1:12

Ek is gebore waar sonneglore

die lug daarbowe ontgloei;

waar die westewind, my vyandig gesind,

ontwaak om my top te verskroei;

waar die aarde se kors my brandende dors

met weinige druppeltjies les,

en die ryke seën van oorvloedige reën

my selde besproei in my dorre gewes;

waar die land lê en smag in ‘n sonnebrand

wat my arme wortels wil knou,